Drama Köprüsü

İyi haftalar sevgili okurlar.

İki hafta önce balayı için gittiğimiz Halkidiki’den dönerken Drama tabelasını gördük ve gidip bir Drama Köprüsü’nü görelim diyerek rotamızı değiştirdik. Drama Köprüsü; Drama’ya bağlı Nikiforos (Nusratlı)  Köyüne bir kilometre mesafede yol kenarında tüm ihtişamıyla bizi bekliyordu. Nikiforos (Nusratlı) Köyü sakinleri, mübadele zamanında Samsun Bafra’dan göçmüşler ve orada tanıştığımız insanların geneli Türkçe biliyordu. Yani yolunuz düşerse dil konusunda sıkıntı yaşamayacağınız bir bölgede. 11 sene öncesine kadar nerede olduğu bilinmeyen Drama Köprüsü, 2010 yılında Türk ve Yunan tarihçilerin araştırmaları sonucu ortaya çıkmış bir su kemeri.

Türküde de diyor ya dardır geçilmez diye cidden dar. Aslen köprü değil, ancak bir insanın üzerinde yürüyebileceği bir su kemeri. Tam olarak kimin ne için yaptırdığı yazılı kaynaklarda olmasa da 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor. Türkünün hikayesine göreyse; Debreli Hasan, Drama’da yetişmiş. Debreli namıyla mübadele öncesi donemde Drama-Serez-Sarışaban bölgelerinde faaliyet göstermiş bir halk kahramanı eşkıyadır. Drama  Köprüsü’nü ,o devrin haksızlıkla para kazanan, halkı ezen zenginlerinden aldığı haraçla yaptırmıştır. Gelelim türküdeki Debreli Hasan’ın hikayesine.

Debreli Hasan’ın yaşadığı, dönem kesin olarak bilinmemekle beraber Çakırcalı Mehmet Efe ile çağdaş olduğu görüşleri, hatta atıştıklarına dair hikayeler onun 1870-1920 yılları arasında Makedonya dağlarında egemen olduğunu göstermektedir. Bu konuda halk arasında konuşulanlara göre; Selanikli Yahudi bir tüccar ticaret için İzmir’e gidecektir. “Eğer bu civar dağlarda hükümdar olan Debreli’den geçsen bile Ege dağlarında Cakircali’dan geçemezsin.” denir, kendisine. Nitekim de öyle olur.

Debreli’nin çetesinde çok kişi yoktur. Bilinen Kara kedi namıyla bir tek kızanı olduğudur. Halka onu sevdiren eşkiya kişiliğinin en üstün tarafı ise fakirlere yardım etmesi, bilhassa birbirini seven yoksul gençleri evlendirmesidir. Bu konuda şöyle bir hikaye de vardır. “Evlenmek niyetinde olan dağlı bir genç, tek danasını almış, İskeçe pazarına inmektedir. Yolu, Debreli Hasan tarafından kesilir. Delikanlının evlenmek için parası olmadığını anlayanca Debreli kendisine düğün için yetecek parayı verir ve danasını satmasına da izin vermez.”

Makedon dağlarının Debreli’si sonunda padişah affına uğrar veya söylentiye göre mübadelede güvenlik güçlerinin elinden kaçmayı başarır ve Türkiye’ye göç eder.  Araştırmalarımda türkünün farklı bir halini de buldum. İki hali de anonim. Ben sizlerle daha az bilinen farklı halini paylaşacağım.

Drama köprüsü Hasan dardır geçilmez

Soğuktur suları Hasan bir tas içilmez

At martinini Debreli Hasan dağlar inlesin

Drama mahpusunda Hasan Kara kedi dinlesin

Mezar taşlarını Hasan koyun mu sandın

Adam öldürmeyi Hasan oyun mu sandın

At martinini Debreli Hasan dağlar inlesin

Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin

Drama köprüsü Hasan dardır daracık

Çok istemem Yanko Çorbacı bin beş yüz liracık

At martinini Debreli Hasan dağlar inlesin

Drama mahpusunda Hasan Kara kedi dinlesin

Drama köprüsünü Hasan gece mi geçtin

Ecel şerbetini Hasan ölmeden mi içtin

At martinini Debreli Hasan dağlar inlesin

Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin.